საინტერესო სიახლეები მოგზაურობასთან დაკავშირებით
მოკლე აღწერა
წლევანდელი მონაცემებით ვენა აღარ არის მსოფლიოში ყველაზე საცხოვრებლად კომფორტული ქალაქი. Economist Intelligence Unit-ის (EIU) ყოველწლიური სიის სამწლიანი ლიდერობის შემდეგ, ავსტრიის დედაქალაქი ''მშვენიერმა, მშვენიერმა კოპენჰაგენმა'' დაამარცხა.
დანიის დედაქალაქმა პირველი ადგილი დაიკავა 2025 წლის მსოფლიოს ყველაზე საცხოვრებლად კომფორტული ქალაქების რეიტინგში, რომელიც ახლახანს გამოქვეყნდა.
EIU-მ, ჟურნალ The Economist-ის დპარტნიორმა ორგანიზაციამ, მსოფლიოს 173 ქალაქი შეაფასა რამდენიმე ფაქტორის მიხედვით, მათ შორის ჯანდაცვა, განათლება, სტაბილურობა, ინფრასტრუქტურა და გარემო.
კოპენჰაგენმა გაიმარჯვა სტაბილურობის, განათლებისა და ინფრასტრუქტურის „იდეალური“ ქულების მიღების შემდეგ, ხოლო ვენამ მეორე ადგილი შვეიცარიის ქალაქ ციურიხთან ერთად გაიყო.
ავსტრალიის მელბურნმა მეოთხე ადგილი შეინარჩუნა, ხოლო შვეიცარიის ჟენევა სიაში მეხუთე ადგილზე გავიდა.
ტოპ ხუთეულს მიღმა, ავსტრალიის ქალაქ სიდნეიმ სიაში წინ წაიწია, მეშვიდე ადგილიდან მეექვსეზე გადაინაცვლა, ხოლო იაპონიის ქალაქმა ოსაკამ და ახალი ზელანდიის ოკლენდმა მეშვიდე ადგილი გაიყვეს.
მეცხრე ადგილზე ადელაიდა მესამე ავსტრალიური ქალაქი იყო, რომელიც ათეულში მოხვდა, ხოლო კანადურმა ვანკუვერმა მეათე ადგილი დაიკავა.
ქულების კლება
საინტერესოა, რატომ ვერ მოხვდა ვენა წელს პირველ ადგილზე?
მიუხედავად იმისა, რომ ავსტრიულმა ქალაქმა კარგი ქულები დააგროვა უმეტეს კატეგორიაში, მისი ქულა სტაბილურობის კატეგორიაში მნიშვნელოვნად დაეცა, ხოლო კოპენჰაგენმა მაღალი ქულა ყველა სექციაში მიიღო.
ვენის სტაბილურობის ქულის „მკვეთრი ვარდნა“ ბოლოდროინდელ ინციდენტებს მიეწერება, მათ შორის გასულ ზაფხულს ტეილორ სვიფტის კონცერტზე ბომბის მუქარას, რამაც ღონისძიების გაუქმება გამოიწვია.
„მსოფლიოში საცხოვრებლად ხელსაყრელი მდგომარეობა ბოლო წლის განმავლობაში უცვლელი დარჩა და, როგორც 2024 წელს, სტაბილურობის ქულები გლობალურ დონეზე შემცირდა“, - განაცხადა EIU-ს ინდუსტრიის დირექტორის მოადგილემ, ბარსალი ბჰატაჩარიამ.
„სტაბილურობაზე ზეწოლამ სამწლიანი პერიოდის შემდეგ ვენამ საცხოვრებლად ყველაზე კომფორტული ქალაქის პოზიცია დაკარგა“.
ყველაზე დიდი ცვლილებები
თუმცა, ვენა არ იყო ერთადერთი ქალაქი, რომელმაც უფრო დაბალი ქულები მიიღო კატეგორიაში, რომელშიც ადრე კარგი ქულები ჰქონდა.
კალგარი, რომელმაც 2024 წელს მეხუთე ადგილი დაიკავა, წელს ტოპ 10-დან გამოვარდა და ჯანდაცვის დაბალი ქულის მიღების შემდეგ, კანადის სამ სხვა ქალაქთან ერთად, ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემაზე „დატვირთვის“ გამო, მე-18 ადგილზე ჩამოქვეითდა.
ტორონტომაც დაბლა ადეშვა წელს, მე-12-დან მე-16 ადგილზე ჩამოქვეითდა.
„ეს რეალურად ასახავს სამედიცინო შემოწმებების გრძელ რიგებს“, - განუცხადა ბჰატაჩარიამ CNN Travel-ს. „სამედიცინო დაწესებულებებსა და საავადმყოფოებში პერსონალის დეფიციტია“.
ბჰატაჩარია ხაზს უსვამს, რომ მსოფლიოს სხვა ნაწილებიც განიცდიან ზეწოლას ჯანდაცვის სისტემებსა და საბინაო ინფრასტრუქტურაზე, მაგრამ კანადა „გამოირჩეოდა“ ამ ფაქტორებზე მდგრადი ზემოქმედების გამო.
„უბრალოდ კონტექსტში რომ ჩავსვათ, ისინი კვლავ მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე საცხოვრებლად კომფორტული ქალაქებია“, - დასძენს ის.
ჰონოლულუ, ჰავაი, სიაში ყველაზე მაღალი რეიტინგის მქონე აშშ-ს ქალაქი იყო, რომელიც 23-ე ადგილზე იყო.
„ჩვენ ვხედავთ ტენდენციას, როდესაც აშშ-ში მცირე ან საშუალო ზომის ქალაქები რეალურად ბევრად უკეთეს შედეგებს აჩვენებენ, ვიდრე ისეთი დიდი ქალაქები, როგორიცაა ნიუ-იორკი ან ლოს-ანჯელესი“, - განმარტავს ბჰატაჩარია. „და ეს ძირითადად საზოგადოებრივი მომსახურების ინფრასტრუქტურაზე არსებული დატვირთვის გამოა“.
ამასობაში, დიდი ბრიტანეთის ქალაქები ლონდონი, მანჩესტერი და ედინბურგი ასევე დაბლა ჩამოვიდნენ რეიტინგში სტაბილურობის კატეგორიაში დაბალი ქულების მიღების შემდეგ.
ეს მოჰყვა გასულ წელს დიდ ბრიტანეთში არეულობის პერიოდს, მას შემდეგ, რაც ანტიემიგრანტულმა დეზინფორმაციულმა კამპანიამ აღშფოთება გამოიწვია ჩრდილოეთ ინგლისში, საუთპორტში დანით თავდასხმის გამო.
წლევანდელ სიაში ლონდონი 45-ე ადგილიდან 54-ე ადგილზე დაეცა, მანჩესტერი 43-ე ადგილიდან 52-ეზე, ხოლო ედინბურგი 59-ე ადგილიდან 64-ეზე გადავიდა.
სტაბილურობის კლება
„როგორც 2024 წელს, 2025 წელსაც სტაბილურობის ქულები შემცირდა დასავლეთ ევროპის, ახლო აღმოსავლეთისა და ჩრდილოეთ აფრიკისთვის“, - დასძენს ბჰატაჩარია.
„ამ გამოცემაში, ისინი ასევე დაეცა აზიისთვის, ინდოეთისა და ტაივანის ქალაქებისთვის სამხედრო კონფლიქტის გამწვავების საფრთხის ფონზე.“
მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი მიმართულება სიაში დაბლა დაეცა, სხვებმა მნიშვნელოვანი წინსვლა განიცადეს, საუდის არაბეთის სპარსეთის ყურის ქალაქმა ალ ხობარიმ 13 პოზიციით გადაინაცვლა 148-ედან 135-ეზე.
სამეფომ მნიშვნელოვანი ინვესტიციები განახორციელა ჯანდაცვისა და განათლების ხელმისაწვდომობის გასაუმჯობესებლად Vision 2030-ის ფარგლებში, რომელიც მისი ეკონომიკის დივერსიფიკაციისა და ნავთობზე დამოკიდებულების შემცირების ფართომასშტაბიანი გეგმაა.
ინდონეზიის ჯაკარტამაც სიაში წინ გადაინაცვლა, 142-ედან 132-ე ადგილზე გადაინაცვლა 10 პოზიციით მისი სტაბილურობის ბირთვის გაუმჯობესების წყალობით.
გასაკვირი არ არის, რომ სიის ყველაზე ბოლოში მდებარე რეიტინგი ბოლო წელს დიდად არ შეცვლილა, დამასკო, სირია, კვლავ მსოფლიოში ყველაზე არასაცხოვრებლად ვარგისად ითვლება ყოფილი პრეზიდენტის, ბაშარ ალ-ასადის დამხობიდან ექვსი თვის შემდეგ. ლიბიის ტრიპოლი მასზე ოდნავ მაღლა იყო.
ბანგლადეშის დედაქალაქი დაკა ბოლოდან მესამე ადგილზე იყო, ხოლო პაკისტანის კარაჩი და ალჟირი მეოთხე და მეხუთე ყველაზე ნაკლებად საცხოვრებლად ვარგის ქალაქებად დასახელდნენ.
მიუხედავად იმისა, რომ 2024 წელს გლობალური საცხოვრებლად ვარგისიანობა „მცირედით“ გაიზარდა, წელს ეს ნამდვილად არ მომხდარა.
„ეს სტაბილურობის შემცირების გამოა“, განმარტავს ბჰატაჩარია. „რადგან ჩვენ ვნახეთ გაუმჯობესება ისეთ კატეგორიებში, როგორიცაა ჯანდაცვა და განათლება, ძირითადად ახლო აღმოსავლეთის ქალაქებით. თუმცა, ეს ძირითადად სტაბილურობის შემცირებით კომპენსირდა“.
2025 წლის გლობალური საცხოვრებლად ვარგისიანობის ინდექსი: ტოპ 10
1. კოპენჰაგენი, დანია
2. ვენა, ავსტრია
2. ციურიხი, შვეიცარია
4. მელბურნი, ავსტრალია
5. ჟენევა, შვეიცარია
6. სიდნეი, ავსტრალია
7. ოსაკა, იაპონია
7. ოკლენდი, ახალი ზელანდია
9. ადელაიდა, ავსტრალია
10. ვანკუვერი, კანადა
5