ძველი და საინტერესო წიგნები

ძველი და საინტერესო წიგნები

ავტორი
ანა ნებაძე

ანა ნებაძე

შეფასება

5

(1)

33

გაზიარება:

09.07.2025

მოკლე აღწერა

მწერლობა და ლიტერატურა, სავარაუდოდ, პირველად ძვ. წ. VII-IV ათასწლეულებს შორის განვითარდა. დამწერლობის გარიჟრაჟზე ტექსტის ჩასაწერად გამოყენებული იქნა სხვადასხვა მასალის წარმოუდგენელი მრავალფეროვნება, მათ შორის თიხა, აბრეშუმი, კერამიკა, პაპირუსი და სარკოფაგებიც კი - ამიტომ, უძველესი შემორჩენილი წიგნები ყოველთვის იწვევს ინტერესს...

განმარტება: წიგნი არის დაბეჭდილი ან ხელით ნაწერი ფურცლების ერთობლიობა, რომლებიც ერთად არის შეკრული ყდაში; ვრცელი წერილობითი ნაშრომს. ძველად ეს განმარტება გამორიცხავდა თიხის ფირფიტებს, გრაგნილებს და მსგავსს.

ზოგიერთი მეცნიერი მიიჩნევს, რომ მნიშვნელოვან წიგნს უნდა ჰქონდეს მსოფლმხედველობა, რაც მას განასხვავებს უბრალო სააღრიცხვო ან ადმინისტრაციული ჩანაწერებისგან.


მადრიდის კოდექსი

ესპანეთში 1860-იან წლებში აღმოჩენილი მადრიდის კოდექსი, ასევე ცნობილი როგორც ტრო-კორტეზიანუსის კოდექსი, ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან შემორჩენილ წიგნებს შორის, რომელიც მიეკუთვნება კოლუმბამდელ მაიას კულტურას, რომელიც დაახლოებით 900-1521 წწ. თარიღდებოდა.

სავარაუდოდ, იუკატანში შექმნილი წიგნი დაწერილია იუკატეკანურ ენაზე, მაიას ენების ჯგუფში, რომელიც მოიცავს იუკატეკურ, იცას, ლაკანდონურ და მოპანურ ენებს.

ექსპერტები არ ეთანხმებიან მადრიდის კოდექსის შექმნის ზუსტ თარიღს, თუმცა ზოგიერთის თქმით, ის მე-16 საუკუნეში ესპანელთა დაპყრობამდეა შექმნილი.

წიგნი ამჟამად ესპანეთის ქალაქ მადრიდში, ამერიკის მუზეუმში ინახება.
სავარაუდო ასაკი: 494 წელი.



გუტენბერგის ბიბლია

გუტენბერგის ბიბლია, ასევე ცნობილი როგორც 42-სტრიქონიანი ბიბლია, გინესის რეკორდების წიგნშია შეტანილი, როგორც მსოფლიოში უძველესი მექანიკურად დაბეჭდილი წიგნი - რომლის პირველი ასლები დაიბეჭდა 1454-1455 წლებში.

დაბეჭდილია იოჰანეს გუტენბერგის მიერ გერმანიის მაინცში და ითვლება დასავლეთში მოძრავი შრიფტით დაბეჭდილ უძველეს წიგნად - თუმცა ჩინეთში წიგნის ბეჭდვის მაგალითები მრავალი საუკუნით ადრე არსებობდა, მაგალითად, „ბრილიანტის სუტრა“.

არსებობს 48 ორიგინალი ეგზემპლარი, რომელთაგან 21 სრულია. ზემოთ მოცემული სურათი ნიუ-იორკის საჯარო ბიბლიოთეკის ასლია, რომელიც პირველია აშშ-ში.
სავარაუდო ასაკი: 559 წელი.



კელტური ფსალმუნი

კელტური ფსალმუნი აღწერილია, როგორც შოტლანდიის კელების წიგნი. ჯიბის ზომის ფსალმუნების წიგნი ედინბურგის უნივერსიტეტში ინახება, სადაც ის პირველად 2009 წელს გამოიფინა საჯაროდ.

წიგნი, სავარაუდოდ, XI საუკუნეში შეიქმნა, რაც მას შოტლანდიის უძველეს შემორჩენილ წიგნად აქცევს.

კელტური ფსალმუნის გვერდების ნახვა შეგიძლიათ ედინბურგის უნივერსიტეტის ვებსაიტზე.
სავარაუდო ასაკი: 938 წელი.



ალმასის სუტრა

ბუდისტური წმინდა ტექსტი, ალმასის სუტრა, მსოფლიოში შემორჩენილ უძველეს დათარიღებულ დაბეჭდილ წიგნად ითვლება.

წიგნი, რომელიც ჩინეთში, კედელდახურულ გამოქვაბულში სხვა დაბეჭდილ მასალებთან ერთად იპოვეს, ხის ძელზე შემოხვეულ ნაცრისფერი ქაღალდის გრაგნილზე დაბეჭდილი ჩინური იეროგლიფებისგან შედგება.

წიგნი კაცმა სახელად ვონგ ჯეიმ გადაწერა 868 წლის მაისში, მშობლების მითითებით, რაც ტექსტის ბოლოს არის მითითებული.

სავარაუდო ასაკი: 1,145 წელი.



სიდური, ებრაული ლოცვების წიგნი

2013 წელს აღმოჩენილი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი აღმოჩენა იყო „სიდური“ - ებრაული ლოცვების წიგნი, რომელიც დაახლოებით ჩვენი წელთაღრიცხვით 840 წლით თარიღდება.

მთლიანი პერგამენტი, რომელიც ჯერ კიდევ თავდაპირველი ყდითაა შენახული, იმდენად ძველია, რომ მასზე ბაბილონური ხმოვნების აღმნიშვნელი ნიშნებია.

ამან ექსპერტებს საშუალება მისცა, წიგნი შუა საუკუნეების ბაბილონური და თალმუდური ლიდერების - გეონიმების დროით დაეთარიღებინათ.

სავარაუდო ასაკი: 1,173 წელი.



კელსის წიგნი

კელსის წიგნი ინახება ტრინიტის კოლეჯის ბიბლიოთეკაში, დუბლინში, ირლანდიაში და სავარაუდოდ, შეიქმნა კელტი ბერების მიერ დაახლოებით 800 წელს.

წიგნი წარმოადგენს წარმოუდგენლად მორთულ, ლათინურად დაწერილ, ილუმინირებულ ხელნაწერ სახარების წიგნს, რომელიც შეიცავს ახალი აღთქმის ოთხ სახარებას.

სავარაუდო ასაკი: 1,213 წელი.



წმინდა კატბერტის სახარება

ევროპაში უძველესი ცნობილი, ხელუხლებელი წიგნი წმინდა კატბერტის სახარებაა, რომელიც ბრიტანეთის ბიბლიოთეკამ 2012 წელს 9 მილიონ ფუნტ სტერლინგად შეიძინა, როგორც საქველმოქმედო კამპანიის ნაწილი.

წიგნი დაახლოებით 698 წელს, ნორთამბერლენდთან ახლოს, ლინდისფარნის კუნძულზე, ადრეულ ბრიტანელ ქრისტიანი ლიდერთან, წმინდა კატბერტთან ერთად დაკრძალეს.

ვიკინგების დაპყრობებს მხოლოდ ასე გადაურჩა და ვიკინგ მძარცველებისგან თავის დასაცავად დარემში გადაიტანეს, რამაც ძლივს გადაარჩინა განადგურებას.

წიგნი ხელახლა 1104 წელს აღმოაჩინეს, შიდა ყდაზე წარწერით, ახლა წიგნის ციფრული ვერსია შეგიძლიათ იხილოთ ბრიტანეთის ბიბლიოთეკის ვებსაიტზე.

სავარაუდო ასაკი: 1315 წელი.



ნაგ ჰამადის ბიბლიოთეკა

1945 წელს ზემო ეგვიპტის ქალაქ ნაგ ჰამადიში, ადგილობრივმა მცხოვრებმა აღმოაჩინა 13 ტყავის ყდიანი პაპირუსის კოდექსი, რომლებიც დალუქულ დოქში იყო დამარხული.

გნოსტიკური ტექსტების შემცველი წიგნები დაახლოებით ჩვენი წელთაღრიცხვით IV საუკუნის პირველი ნახევრით თარიღდება. კოპტურ ენაზე დაწერილი კოდექსები, სავარაუდოდ, ბერძნულიდან არის კოპირებული.

ნაგ ჰამადის კოდექსები ამჟამად ეგვიპტის ქალაქ კაიროში, კოპტურ მუზეუმშია დაცული.

სავარაუდო ასაკი: 1693 წელი.



პირგის ოქროს ფირფიტები

1964 წელს იტალიის უძველეს პირგის საკურთხევლის გათხრების დროს ნაპოვნი სამი ოქროს ფირფიტა ძვ.წ. 500 წლით თარიღდება.

კიდეებზე ნახვრეტები აქვს და მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ისინი ოდესღაც ერთად იყო შეკრული.

ორი დაწერილია ეტრუსკული ტექსტით, ხოლო ერთი - ფინიკიური - რომელიც მოიცავს მეფე თეფარიე ველიანასის მიერ ფინიკიური ქალღმერთის, ასტარტესადმი მიძღვნას.

ფირფიტები ამჟამად გამოფენილია რომში, იტალიაში, ეტრუსკების ეროვნულ მუზეუმში.

სავარაუდო ასაკი: 2,513 წელი.



ეტრუსკული ოქროს წიგნი

ეტრუსკული ოქროს წიგნი, რომელიც მსოფლიოში უძველეს მრავალგვერდიან წიგნად ითვლება და დაახლოებით ძვ. წ. 660 წლით თარიღდება, 70 წლის წინ აღმოაჩინეს ბულგარეთში, მდინარე სტროუმასთან არხის გათხრისას.

წიგნი დამზადებულია 24 კარატიანი ოქროს 6 ფურცლისგან, რომლებიც რგოლებით არის შეკრული.

ფირფიტები ეტრუსკული ასოებითაა დაწერილი და ასევე გამოსახულია ცხენი, მხედარი, სირენა, ლირა და ჯარისკაცები.

წიგნი ბულგარეთის ეროვნულ ისტორიის მუზეუმს სოფიაში ანონიმურმა 87 წლის დონორმა გადასცა.

ეტრუსკები უძველესი რასის ხალხი იყვნენ, რომლებიც ლიდიიდან - დღევანდელი თურქეთის ტერიტორიაზე - მიგრირდნენ და ცენტრალურ იტალიაში თითქმის 3 ათასი წლის წინ დასახლდნენ.

სავარაუდო ასაკი: 2,673 წელი.

დატოვე შეფასება

5

(1)
კომენტარები

by: Irakli Iremadze & Beka Badagadze